Rondvraag -- Hoe stem je het veiligst?

PDF Versie

Na een storm van commotie over de
onbetrouwbaarheid van stemmachines stemt
Amsterdam op 22 november weer ouderwets met het
rode potlood. Aan de VU was deze week een debat
over de veiligheid van de stemmachine.

Welmoed Visser

"Het is zeker een succes voor ons", zegt Rop
Gonggrijp, initiatiefnemer van
wijvertrouwenstemcomputersniet.nl, "maar helemaal
tevreden zijn wij niet.  De minister heeft
toegegeven dat er van alles mis is met het type
stemcomputer dat in Amsterdam wordt gebruikt,
maar de stemmachine in de rest van Nederland
deugt evenmin. Wij hebben een van dat type
getest. Die was heel erg gemakkelijk te kraken en
bovendien kon je op 25 meter afstand uit de
radiostralen afleiden wat iemand gestemd had."

"De critici van de stemmachine hebben wel een
punt", vindt Arno Lodder, IT-jurist en
organisator van het debat op de VU. "De
stemmachines zijn voor gewone mensen moeilijk
controleerbaar. Maar ik vind wel dat ze
overdrijven.  De kans dat er echt met die
machines gefraudeerd zou worden, lijkt mij heel
erg klein."

"In de Verenigde Staten wordt de stemmachine al
zeker veertig jaar gebruikt. Daarom kun je nu
echt niet meer aankomen met het argument dat er
kinderziekten in zitten, zoals de producenten van
de Nederlandse machines doen", vindt Chris
Verhoef, VU-hoogleraar informatica.

Hij onderzocht de broncode van een Amerikaanse
stemmachine, die - in tegenstelling tot de
programmatuur van de Nederlandse machines - wel
bekend is. "De veiligheid van het programma liet
nogal te wensen over." Verhoef heeft weinig reden
om aan te nemen dat het met de Nederlandse
stemmachines beter gesteld is. "Terug naar het
rode potlood is helemaal geen slecht idee", vindt
hij.

"Ook met het rode potlood kan er van alles en nog
wat misgaan", zegt Kees Aarts, hoogleraar
politicologie in Twente. Hij is een van de
weinige verdedigers van de stemmachine. "We
gebruiken die dingen al twintig jaar en dat ging
altijd goed. Het is erg overdreven om nu ineens
te doen alsof de stemmachines vreselijk onveilig
zijn. Het is een hetze tegen e'e'n manier van
stemmen. Er zijn veel reelere bedreigingen voor de
vrije verkiezingen. Wat te denken van die
vijfhonderdduizend Nederlanders in het buitenland
die per post of internet mogen stemmen? Slechts
vijftigduizend van hen stemmen. In theorie kun je
met die andere stemmen frauderen."

Rian Hagebeuk, voorzitter studentenraad en een
van de initiatiefnemers van het stembureau in de
VU, vindt het een goede zaak dat Amsterdam alsnog
met het potlood stemt. "Het is wel slordig. Die
fouten hadden voorkomen kunnen worden. Maar nu ze
er zijn, is het beter om rustig de tijd te nemen
om die machines te herzien."

Welmoed Visser

Meer weten over de wondere wereld van ICT 
in Jip en Janneke taal? Ga dan naar de
knipselkrant van Chris Verhoef