Sketch wordt werkelijkheid

Een bedrijf had een telefoonstoring: verbindingen
werden verbroken, geen bereik.  Tijdens de storing
werd een boodschap ingesproken op een van de
bedrijfsmobieltjes.  Dat bleek helemaal geen
voicemail, maar een gesprek tussen derden, die
niets met het bedrijf te maken hadden, was goed te
volgen.  Eerst ging het over het maken van een
afspraak tussen twee telefonerende heren.  Adres
en tijd werden genoemd.  Een vrouwtje was
gevonden.  Het wordt nog gekker: de telefoon werd
opgehangen, maar het gesprek in de huiskamer
tussen de echtelieden ging gewoon door!  Door de
eindigheid van de voicemail werd het meeluisteren
gestopt.  Blijkbaar kon in de huiskamer
meegeluisterd worden via het reeds opgehangen
mobieltje van deze totale vreemden aan de andere
kant van het land.

De voicemail vermeldde wel een afzender.  Dat maar
eens gebeld: het leek wel de sketch van Wim
Sonneveld die inbreekt op een telefoongesprek
tussen Nijholt en van Gorp over een kist die
verhuist moet worden.  Aan de andere kant van de
lijn was men gelukkig oud genoeg om deze
vergelijking te begrijpen.  Mevrouw en haar man
hadden een hondje gevonden en de eigenaar belde om
het dier op te komen halen.

Over meeluisteren met telefoongesprekken
gesproken.  Neem Greek Watergate: een
afluisterschandaal rond de Olympische spelen in
2004.  Ik werd destijds gebeld door Griekse media
met de vraag of een engineer (die zelfmoord leek
te hebben gepleegd) het CV had om in zijn eentje
deze software te maken, installeren en het
aftappen te regelen.  Mijn antwoord destijds:
neen.   Onlangs in 2015 heeft de Griekse overheid
een internationaal arrestatiebevel doen uitgaan
voor een CIA-agent die met medeweten van de
Griekse overheid afluistersoftware zou hebben
geplaatst in telefooncentrales.  Dat was om
mogelijke terroristen af te luisteren.  Het
systeem werd niet uitgezet, maar omgezet waarna
het halve parlement werd afgetapt.

Extra aftapsoftware heb je daarvoor echter niet
nodig, alleen toestemming.  In telefooncentrales
zit de wettelijk verplichte tapkamerfunctie gewoon
ingebakken.  Als de Griekse overheid toestemming
had gegeven aan een inlichtingendienst, had dat
direkt gekund.  In de centrales waren op
tientallen plekken geavanceerde gecompileerde
modules aan het bestaande systeem toegevoegd, die
de GUI van de reeds aanwezige afstapsoftware
omzeilde zodat zonder dat de operators het konden
waarnemen bepaalde telefoons werden afgetapt:
gesprekken werden naar andere mobieltjes doorgezet
zodat kon worden meegeluisterd.

Over meeluisteren met huiskamergesprekken
gesproken.  Samsung kwam vorig jaar in opspraak
met een privacy policy: "Please be aware that if
your spoken words include personal or other
sensitive information, that information will be
among the data captured and transmitted to a third
party through your use of Voice Recognition".  De
stemherkenningssoftware luistert of je iets tegen
de SmartTV gaat zeggen, en stuurt alles door naar
een derde partij om de functiontaliteit te
verbeteren, dat je even weet dat je op je woorden
past, aldus de voorwaarden.

En wij maar denken dat Wim Sonneveld een grapje
maakte met zijn telefoon sketch.

X

Meer weten over de wondere wereld van ICT
in Jip en Janneke taal? Ga dan naar de
knipselkrant van Chris Verhoef

Prof. dr Chris Verhoef is hoogleraar informatica
aan de Vrije Universiteit in Amsterdam en
wetenschappelijk adviseur voor overheid en
bedrijfsleven.  Hij schrijft regelmatig een
column in de AG.  Hij is te bereiken via email:
x@cs.vu.nl.  Deze tekst is copyright SDU.  Niets
van deze uitgave mag zonder schriftelijke
toestemming van de uitgever worden overgenomen of
worden gepubliceerd.